หลังจากที่ RE.V-> ได้เขียนบทความเรื่องประเภทของสาย HDMI เมื่อประมาณเกือบ ๆ 5 ปีที่แล้ว เทคโนโลยีของโทรทัศน์ก็มีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว ซึ่งมาตรฐาน HDMI ก็ได้ถูกปรับปรุงเพื่อรองรับเทคโนโลยีเหล่านี้ด้วย

RE.V-> เลยถือโอกาสนี้ มาแนะนำสิ่งที่เพิ่มเติมเข้ามาในมาตรฐาน HDMI 2.0 รุ่นล่าสุด และแนะนำประเภทของสาย HDMI นี้อีกครั้งครับ

ก่อนที่จะไปยัง HDMI 2.0 ก็ขอทวนความจำมาตรฐาน HDMI 1.4 ที่เปิดตัวอย่างเป็นทางการในช่วงปี 2009 กันก่อน

สำหรับจุดเด่นสำคัญที่เพิ่มเติมเข้ามาใน HDMI 1.4 หลัก ๆ คือการรองรับสัญญาณภาพ 3 มิติ เพื่อรองรับการมาของการแสดงผล 3 มิติที่กำลังจะมาถึงในตอนนั้น และเผื่อการรองรับภาพความละเอียดระดับ 4K (2,160P) ที่เฟรมเรต 30 Hz เอาไว้ รวมทั้งความสามารถที่มีประโยชน์ เช่น Audio Return Channel (ARC) และการเพิ่มการเชื่อมต่อ Ethernet เข้ามาในตัวสาย

ตารางเปรียบเทียบความสามารถของ HDMI แต่ละรุ่น

ในช่วงปี 2013 HDMI Licensing ได้เปิดตัว HDMI 2.0 อย่างเป็นทางการ ซึ่งมีความสามารถใหม่ ๆ ที่สำคัญดังนี้

• รองรับเฟรมเรต 50/60 Hz สำหรับภาพความละเอียดระดับ 4K
• รองรับสัญญาณภาพ 3 มิติที่ความละเอียด 4K เฟรมเรต 24Hz
• รองรับระบบสี BT.2020 ซึ่งเป็น profile ภาพที่แสดงสีสันได้มากขึ้นกว่าเดิม
• รองรับสัญญาณเสียงที่อัตราสุมสัญญาณ 1,536 kHz
• รองรับระบบเสียงรอบทิศทางสูงสุด 32 ช่อง
• สามารถส่งสัญญาณภาพได้พร้อมกัน 2 สัญญาณ (Dual viewing) เช่น การเล่นเกม 2 คนบนหน้าจอเดียวกัน ผู้เล่นแต่ละคนจะเห็นหน้าจอเฉพาะของตัวเอง
• สามารถส่งสัญญาณเสียงได้พร้อมกันสูงสุด 4 สัญญาณ (Multi-stream audio) เช่น คนดูแต่ละคนสามารถเลือกฟังเสียงภาษาที่ตัวเองต้องการจะได้ยินได้
• รองรับอัตราส่วนการแสดงผลภาพ 21:9 ซึ่งเป็นอัตราส่วนของภาพยนตร์ส่วนมากที่ฉายในโรงภาพยนตร์
• Dynamic synchronization ช่วยซิงก์ข้อมูลภาพกับเสียงให้ตรงกันตามการเปลี่ยนแปลงโดยอัตโนมัติ
• Consumer Electronic Control รุ่นใหม่ (CEC 2.0) เพิ่มความสามารถให้กับการสั่งการอุปกรณ์ HDMI ต่าง ๆ ด้วยรีโมทเพียงตัวเดียว

ตัวอย่างภาพ HDR ทางซ้ายคือภาพปกติ ทางขวาคือภาพแบบ HDR ที่มีความสว่างสมจริงกว่า

ส่วน HDMI 2.0a ที่เปิดตัวอย่างเป็นทางการเมื่อต้นปี 2015 นั้น ได้เพิ่มรองรับการแสดงผลภาพแบบ High Dynamic Range (HDR) เพิ่มเติมตามมาตรฐาน CEA 863.1 ซึ่งในท้องตลาดก็มีโทรทัศน์บางรุ่นรองรับแล้ว เช่น  Sony X8500C ที่เคยรีวิวไป แต่นอกเหนือจากความสามารถการเล่นไฟล์แล้ว ฮาร์ดแวร์แสดงผลเองต้องสามารถแสดงความสว่างระดับ HDR ได้ด้วย

เปรียบเทียบ bandwidth สูงสุดของ HDMI แต่ละรุ่น

แน่นอนว่า การรองรับภาพ 4K ที่เฟรมเรตสูง ๆ แบบนี้ bandwidth ที่ใช้ในการส่งข้อมูลก็ต้องมากขึ้นตาม ซึ่ง bandwidth สูงสุดของมาตรฐาน HDMI 2.0 นั้น สูงถึง 18 Gbps มากกว่าสมัย HDMI 1.3 และ 1.4 ที่ 10.2 Gbps เลยทีเดียว แต่ทาง HDMI Licensing ก็ระบุว่าหากสายที่ใช้อยู่เป็นสายแบบ High Speed ซึ่งถูกทดสอบให้รองรับ bandwidth ได้มากกว่า 10.2 Gbps อยู่แล้ว นั้นรองรับความสามารถใหม่ ๆ ที่เพิ่มมาใน HDMI 2.0 ได้ทั้งหมด

ส่วนอาการสายที่ไม่สามารถรองรับความเร็วได้ ก็จะเจออาการเสียบแล้ว ภาพไม่ขึ้น ภาพสดุด หรือมีสัญญาณรบกวนเป็นจุดขาว ๆ ปรากฏเข้ามาในภาพครับ

รูปตัวอย่างป้าย Premium Certified Cable

เพื่อเป็นการสร้างความมั่นใจให้กับผู้ใช้ในการเลือกซื้อสาย HDMI ว่าจะสามารถใช้งานรวมกับอุปกรณ์ที่มีความละเอียดภาพระดับ 4K ได้อย่างไม่มีปัญหา ทาง HDMI Licensing จึงได้เปิดตัวโครงการรับรองสายแบบ Premium ขึ้นมาในช่วงปลายปีที่แล้ว ซึ่งสายที่ได้รับการรับรองนั้น นอกเหนือจะผ่านการทดสอบสาย HDMI ตามปกติแล้ว ยังต้องผ่านการทดสอบความเร็วของสายเพิ่มเติม และการปล่อยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าซึ่งเกิดขึ้นจากการใช้งานความเร็วที่สูง เพื่อไม่ให้ไปกวนกับระบบไร้สายของอุปกรณ์ใกล้เคียง

สายที่ผ่านการทดสอบแล้ว จะได้รับป้าย Premium Certified Cable จาก HDMI Licensing ไปติดที่ตัวสาย แทนการพิมพ์รูปโลโก้เหมือนอย่างที่เคยทำมาก่อนหน้า ซึ่งป้ายดังกล่าวจะประกอบไปด้วย QR Code ที่เมื่อสแกนแล้วจะแสดงข้อมูลของสายดังกล่าวที่อยู่กับ HDMI Licensing และลายนิ้วมือของป้าย เพื่อป้องกันการปลอมแปลง

โครงการรับรองสายแบบ Premium นี้จะถูกใช้กับสายประเภท High Speed และ High Speed with Ethernet ซึ่งการรับรองสายนั้นยังคงเป็นแบบเดิมคือจะต้องแยกทดสอบตามรุ่นและความยาวเช่นเดิมครับ

สรุป สำหรับการใช้งานกับอุปกรณ์ที่มีความละเอียดภาพระดับ 4K ประเภทของสายที่ใช้งานก็ยังคงเป็นสายแบบ High Speed และ High Speed with Ethernet เช่นเดิม เพียงแต่ในอนาคตเราอาจจะเห็นสายแบบ Premium ที่ได้รับการทดสอบเพิ่มเติมมาวางขายอยู่ด้วย ซึ่งถ้าหากสาย HDMI เส้นเก่าที่มีอยู่ เป็นสายตามประเภทข้างต้น และยังสามารถใช้งานได้อยู่ ก็ไม่น่ามีความจำเป็นที่จะต้องซื้อสายเส้นใหม่อีกรอบ

สุดท้ายนี้ เราก็หวังว่าบทความนี้ก็น่าจะช่วยผู้อ่านทุกคนในการเลือกซื้อสายคุณภาพดี เป็นไปตามมาตรฐาน และราคาสมเหตุสมผลกันนะครับ

More info

HDMI Licensing

HDMI Premium Certified Cable